 |
Và
chính tài năng này đã làm nên sự khác biệt giữa ông và những huấn luyện viên
khác. Báo chí, các bình luận viên thể thao đều nhất trí gọi chiến thắng của
Inter Milan lần này là chiến thắng của Inter Mourinho.
Chỉ có đội bóng ngôi sao, không có cầu
thủ ngôi sao
Nhìn
lại lịch sử đội bóng quốc tế thành Milan, Inter trong những năm gần đây luôn
dẫn đầu tại giải vô địch quốc gia. Nếu tính cả chức vô địch mùa giải này đã là
lần thứ 5 liên tiếp Inter đứng đầu bảng xếp hạng Seria A. Thế nhưng, tại đấu
trường châu lục, đội bóng quốc tế này vẫn chỉ như một chú bé con tham gia theo
kiểu “học hỏi là chính”.
Đã
gần nửa thế kỷ trôi qua, một nửa thành Milan mới được nếm trải lại cảm giác
ngọt ngào của chiến thắng, của chức vô địch. Và đội bóng của Mourinho chính là
nhân vật chính cho ngày trở lại vinh quang này.
Vượt
qua Chelsea của nhà cầm quân tài năng Ancelotti tại tứ kết, rồi Barcelona của
thiên tài Messi trong trận bán kết và cuối cùng là chiến thắng trong trận chung
kết với Bayer của “vua Louis” - người thầy của chính Mourinho 14 năm trước,
Inter lên ngôi vô địch.
Những
người yêu bóng đá tấn công của Chelsea, Barcelona hay Bayer có thể không thích
cách Inter đánh bại đội bóng thân yêu của họ, nhưng có một điều họ không thể
phủ nhận là dù chỉ nắm quyền kiểm soát bóng 36-40% thời gian thi đấu nhưng
chính các cầu thủ Inter mới là người cầm chịch trận đấu, họ đã không cho các
đội bóng đối thủ cơ hội xuyên thủng cầu môn của họ bằng một thứ bóng đá kỷ
luật, chắc chắn và hiệu quả mang tên Mourinho.
Không
phải là Inter không biết tấn công, nhưng nếu để đua tấn công thì dàn sao của
Inter hiện không thể so được với dàn sao của Barca hay Chelsea. Cái mà Inter
hơn đó là tính đồng đội và kỷ luật. Theo quan điểm của Mourinho, đội bóng sẽ
không có cầu thủ ngôi sao, kể cả huấn luyện viên, mà chỉ có ngôi sao tập thể,
ngôi sao đội bóng.
Nhìn
cách Inter đá bóng mới thấy dấu ấn của Mourinho đến những cầu thủ lớn như thế
nào. Trong trận chung kết Champions League 2009-2010 diễn ra vào cuối tuần qua,
người xem thấy được thấy một Eto hoàn toàn khác. Anh không còn là một tiền đạo
cắm quen thuộc mà là một tiền vệ cánh cần mẫn, hoạt động không mệt mỏi khi lùi
về cản phá các đợt tấn công, khi chạy biên kiến tạo bóng cho đồng đội. Chính anh
là người chuyền bóng cho Milito ghi bàn thắng thứ hai kết thúc mọi nỗ lực san
bằng cách biệt của Bayer.
Có
thể có ai đó không thích cá tính của Mourinho, không ưa những lời phát biểu
kiêu căng có phần ngạo mạn, nhưng tất cả đều phải thừa nhận tài năng của ông,
kể cả những huấn luyện viên đã từng đấu khẩu không khoan nhượng với ông.
Mourinho là một con người đặc biệt. Ở khía cạnh quản trị, ông có đầy đủ các tố
chất là một nhà quản lý tài ba.
Vì sao Mourinho thành công?
Mùa
hè năm ngoái, chính ông đã nhìn thấy khả năng tiềm ẩn của tài năng Milito khi
quyết định đưa anh về và bán ngôi sao thượng thặng của Inter lúc đó là
Ibrahimovic để có chỗ cho Milito trên hàng công. Chính Milito là người hùng của
Inter trong mùa bóng này và không loại trừ khả năng anh sẽ thành công hơn nữa
vào tháng 6 tới đây tại World Cup tổ chức ở Nam Phi trong màu áo đội tuyển
Argentina.
Công
việc yêu thích và quan trọng của một nhà quản lý là tìm đúng người làm đúng
những việc cần làm. Khả năng này của Mourinho rất đặc biệt và rõ ràng. Trận
chung kết vừa qua ông đưa Eto từ vai trò tiền đạo cắm xuống thành tiền vệ cánh
lùi sâu bên sân nhà đã làm cho hàng thủ Bayer bối rối. Bỏ hẳn thì không ổn, vì
khả năng chớp thời cơ ghi bàn của Eto không còn là điều phải bàn cãi, còn nếu
tập trung thì phải chia sẻ mối quan tâm với Milito và kết cục ra sao chúng ta
đã thấy rõ.
Người
ta vẫn thường nói khả năng đọc trận đấu và các quyết định thay người chuẩn xác
của Mourinho đã làm thay đổi cục diện nhiều trận đấu. Điều này chứng tỏ ông
hiểu năng lực, khả năng của từng cầu thủ tại từng thời điểm đến mức độ nào. Đó
cũng chính là năng lực mà bất kỳ vị giám đốc - nhà quản lý nào cũng mong muốn
có được.
Mourinho
còn là người có khả năng kết hợp đội ngũ, động viên đúng lúc để đội ngũ
đó luôn có tính chiến đấu cao nhất. Một đội bóng muốn thành công luôn cần có
những nhân tố xuất sắc, nhưng người tài thường hay có tật. Mourinho là người
biết bắt bệnh, trị các “ngôi sao” rất giỏi, chẳng vì thế mà khi ông rời
Chelsea, một loạt cầu thủ ông dẫn dắt ngỏ ý sẵn sàng theo nếu ông cần, hay như
hiện nay các ngôi sao ở Inter khi nghe phong thanh ông sang Real Madrid cũng đã
đánh tiếng đi theo nếu ông gọi. Nhìn cảnh Terry, Drogba, Lampard bùi ngùi chia
tay Mourinho khi ông rời Chelsea đủ thấy tầm ảnh hưởng của ngài “giám đốc” này
lên các “nhân viên” của mình lớn như thế nào.
Mourinho
kiên quyết trị bệnh sao, nghiêm trị những trường hợp đặt quyền lợi cá nhân cao
hơn tập thể, kết nối mọi người vì mục tiêu chung của đội. Ông biết cách động
viên, duy trì lửa cho đội ngũ của mình, đôi khi những lời phát biểu khó nghe
của Mourinho cũng nhằm tăng độ “máu lửa” và động viên các cầu thủ. Ngày đầu khi
đến Chelsea, ông đã “khích” các cầu thủ bằng tuyên bố: trong cuộc đời sự nghiệp
của tôi đã có đủ các danh hiệu (vô địch quốc gia, vô địch châu Âu) còn các bạn
chưa có gì, tôi đến đây để giúp các bạn có được những danh hiệu đầu tiên cho sự
nghiệp của mình.
Để
đưa Inter, đội bóng được coi là “khôn nhà, dại chợ” lên ngôi tại châu Âu, ông
không những phải chuẩn bị lực lượng bổ sung, những nhân tố để thực hiện triết
lý bóng đá của mình mà hơn thế nữa, ông còn truyền được sự tự tin, không bị
choáng ngợp cho các cầu thủ của mình trong những giải đấu lớn như Champions
League.
Mourinho
còn nổi bật ở khả năng tư duy chiến lược và chiến thuật hợp lý. Mọi
người đều nói triết lý bóng đá của Mourinho là phòng ngự, phản công. Cái quan
trọng của Mourinho là tùy từng thời điểm, từng đối thủ mà ông đưa ra các đấu
pháp, chiến thuật khác nhau. Trong một trận đấu không phải ông chỉ duy trì một
chiến thuật duy nhất mà thay đổi từng thời điểm, từng thế trận. Chính điều này
tạo nên sự khác biệt giữa ông và những người đồng nhiệm khác. Chúng ta đã từng
được chứng kiến đội bóng của Mourinho thay đổi và làm chủ lối chơi khiến các
đối thủ rơi vào thế bế tắc. Kiểm soát bóng nhiều hơn, sút bóng nhiều hơn nhưng
cuối cùng vẫn thúc thủ. Đó là tình cảnh chung của các đối thủ của Inter tại các
vòng loại trực tiếp Champions League năm nay.
Nhìn
các đối thủ của Inter thi đấu chúng ta thấy dường như họ không còn là chính họ,
không còn được thấy một Xavi tài hoa, một Messi huyền ảo hay một Robben bùng nổ
nữa, tất cả đều đã bị các cầu thủ Inter khắc chế. Đó chính là nhờ công rất lớn
của Mourinho, ông đã nhìn ra những điểm yếu của những người khổng lồ và các cầu
thủ Inter đã thực hiện đúng những gì ông yêu cầu và họ đã trở thành người chiến
thắng, những nhà vô địch mới của châu Âu.
Những người cho rằng bóng đá là một môn nghệ
thuật đã e ngại rằng những tính toán thực dụng kiểu Mourinho sẽ làm mất đi vẻ
đẹp của bóng đá. Thế nhưng, nếu nhìn ở một khía cạnh khác, bản thân tư duy
chiến lược, những phân tích chặt chẽ, đấu pháp chiến thuật khoa học, hợp lý,
tất cả những điều này nếu thực hiện ở đẳng cấp cao đều là nghệ thuật. Và nghệ
thuật này luôn đặt tính hiệu quả lên hàng đầu. Phải chăng đó chính là sự khác
biệt của “người đặc biệt”.
Nguyễn Tân Kỷ,
TBKTSG, số 22 - 2010