Suy nghĩ chủ động - TBKTSG số 19 ngày 08/5/2014

Bộ não con người rất độc đáo, nếu chúng ta thường xuyên nuôi dưỡng nó bằng cảm giác chán nản hay lo sợ nó sẽ khiến chúng ta có đủ mọi lý do để lý giải khó khăn và “khuyên” nên bỏ cuộc. Ngược lại, nếu chúng ta nuôi dưỡng bộ não của mình bằng những suy nghĩ tích cực, cảm giác vui vẻ, tực tin, khi đó rất nhiều ý tưởng hay, sáng kiến tốt xuất hiện giúp chúng ta hoàn thành công việc ở mức độ cao.

Trong một lần trà dư tửu hậu với vài người bạn, chúng tôi tranh luận về những bức ảnh đẹp chụp cảnh bình minh và hoàng hôn. Phải nói là cả hai đều rất đẹp, khó mà phân định thắng thua nếu xét về góc độ ảnh. Khi đó phe ủng hộ hoàng hôn bình rằng, cảnh mặt trời lặn hay hơn, đó là dấu hiệu kết thúc một ngày làm việc, có thể về nhà với gia đình, nghỉ ngơi nằm xem ti vi hay gặp gỡ bạn bè lai rai sau giờ làm việc…Điều này hoàn toàn logic, tuy nhiên lại có một suy nghĩ khác về cảnh mặt trời mọc, đó là khởi đầu một ngày mới, khởi đầu những dự định, những kế hoạch, những công việc mới, những mối quan hệ và cả những thành công mới…

Quả thật, chúng ta đang sống trong một cuộc sống rất động. Thế giới của áp lực công việc, của thời hạn hoàn thành (deadline), của chỉ tiêu, của các con số… điều này làm mọi người cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và stress. Nếu không giải toả được rất dễ dẫn đến chán nản, buồn bực và cảm giác muốn buông xuôi tất cả. Và khi tâm lý bị chùng xuống, sự thích thú không còn, kết quả công việc không như ý lại càng dẫn đến căng thẳng, mệt mỏi hơn. Đây chính là cái vòng luẩn quẩn mà trong công việc hay kể cả cuộc sống riêng không ít lần chúng ta từng gặp phải.

Vậy phải làm thế nào để thoát ra cái vòng tiêu cực này? Câu trả lời chỉ có một, chúng ta cần đối mặt với chính nó. Nếu công việc đó bạn vẫn phải làm, vẫn phải thực hiện, tại sao bạn không biến nó thành niềm vui, thành ý thích. Thay vì bạn thụ động chờ nó đến với một tâm trạng lo lắng, bi quan có phần e sợ thì hãy mỉm cười vui vẻ và chủ động đón nhận nó. Có một người bạn kể lại cảm giác đi nhảy bungee tại cầu Bloukrans (Nam Phi) cao nhất thế giới với độ cao 216m, tất cả đều thắc mắc sao gan vậy. Anh trả lời vì cậu con trai muốn nhảy, nhưng với điều kiện ba phải cùng nhảy. Thế là thay vì lo sợ và căng thẳng thì anh vui vẻ đi ra cầu nhảy vì biết rằng mình không thể có sự lựa chọn thứ hai trước mặt đứa con trai cũng đang run vì độ cao. Và rồi cả hai cha con đều có một trải nghiệm tuyệt vời mà không nhiều người có được, nhảy bungee từ độ cao kỷ lục thế giới.

Bộ não con người rất độc đáo, nếu chúng ta thường xuyên nuôi dưỡng nó bằng cảm giác chán nản hay lo sợ, nó sẽ khiến chúng ta có đủ mọi lý do để lý giải khó khăn và “khuyên” nên bỏ cuộc. Trên thực tế, đúng là có rất nhiều khó khăn, nhưng làm gì có chuyện dễ dàng trong công việc nhỉ. Nếu dễ dàng để tất cả mọi người đều làm được, làm sao bạn có thể đuổi kịp và vượt qua các đối thủ cạnh tranh khi họ đã bắt đầu trước và đang làm rất thành công. Kết quả, bạn sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi. Ngược lại, nếu chúng ta nuôi dưỡng bộ não của mình bằng những suy nghĩ tích cực, cảm giác vui vẻ, tự tin, khi đó rất nhiều ý tưởng hay, sáng kiến tốt xuất hiện giúp chúng ta hoàn thành công việc ở mức độ cao. Bạn nói khó, não bạn sẽ suy nghĩ ra hàng chục lý do để giải thích cho việc không hoàn thành công việc, điều này có ích gì đâu ngoài chuyện vỗ về bản thân trong chốc lát. Không hoàn thành đồng nghĩa với việc chúng ta là người thua cuộc, dù lý do có khách quan, có thuyết phục mấy đi chăng nữa, chúng ta vẫn là kẻ thất bại. Chỉ có người chiến thắng mới được tôn vinh, người thắng cuộc được tất cả.

Vậy thay vì tìm lý do giải thích khó khăn, tại sao chúng ta không nghĩ rằng, việc đó có thể giải quyết, việc đó không quá khó đối với năng lực của đội ngũ để cùng tìm hướng ra cho vấn đề. Tất nhiên, chẳng có gì là dễ như đã đề cập ở trên. Bạn hãy suy nghĩ rằng, nếu dễ chẳng ai cần đến chúng ta và đương nhiên nếu chuyện tất cả mọi người đều làm được sẽ chẳng có ai cần đến bạn đâu. Lối suy nghĩ này sẽ giúp chúng ta thêm sự tự tin để tìm ra lời giải trong những vấn đề hóc búa. Thống kê cho thấy khi bạn có sự tự tin, khả năng thành công sẽ cao hơn hẳn.

Trong thế giới @ hôm nay, sự tích cực trong suy nghĩ là điều rất cần thiết, khi mà mọi sự thay đổi đến chóng mặt. Nhưng chỉ tích cực không chưa đủ, chúng ta còn cần chủ động trong suy nghĩ. Chủ động đương đầu với các khó khăn trước mắt, chủ động đón nhận nó thay vì chờ khi nó đến mới tích cực tìm cách giải. Chủ động tìm kiếm những cơ hội, những hướng đi cho doanh nghiệp mình, cho đội ngũ mình. Những nơi nào khó khăn nhất là chính là những nơi ẩn chứa những cơ hội lớn. Truyện cổ tích thường vẫn kể đằng sau những dãy núi hiểm trở, những hang động nguy hiểm luôn là những cánh đồng bát ngát hoa, những toà lâu đài tráng lệ, điều này vẫn đúng cho cuộc sống hôm nay.

Bình minh đang lên, hãy vui vẻ đón chào ngày mới, bạn sẽ lại được gặp lại những đồng nghiệp thân yêu của mình, lại cùng nhau giải những bài toán khó, những công việc không hề đơn giản, cùng căng não, vắt óc để tìm các giải pháp độc đáo, sáng tạo. Vì chỉ những giải pháp khác biệt mới đưa đến những kết quả khác biệt. Và cuối cùng, cùng với một ngày làm việc mới đang chào đón, chúng ta còn có cả một buổi chiều sau giờ làm việc vui vẻ bên người thân, bạn bè…

Đó là lý do tôi yêu bình minh hơn hoàng hôn!

Nguyễn Tân Kỷ