Tôi còn nhớ
lần gặp trong ngày Doanh nhân Việt Nam đầu tiên, gương mặt anh rất rạng rỡ. Như
rất nhiều doanh nhân khác, anh vui vì giới mình đã có một ngày truyền thống, vì
xã hội đã có một cái nhìn công tâm về những con người luôn khát khao làm giàu
cho bản thân và xã hội. Và anh “ định nghĩa”: “ Kinh doanh là cuộc chơi của trí
tuệ và lòng can đảm”…
· Là tổng giám
đốc một công ty liên doanh khi tuổi đời còn khá trẻ, anh có chịu áp lực nhiều
không?
Tôi đã quen với áp lực
cao ngay từ khi còn là sinh viên du học ở Nga. Trường tôi học là một học viện
kỹ thuật danh tiếng trong khối XHCN lúc đó nên chương trình học và kỷ luật rất
nghiêm. Và chính môi trường sống và làm việc ấy đã dạy tôi biết cách tư duy
logic, biết xem xét và giải quyết vấn đề một cách hệ thống bằng cái nhìn toàn
cục. Trở về Việt Nam cuối năm 1997, tôi bắt đầu làm quen với công tác quản lý
từ chức danh Phó Giám đốc phụ trách tài chính của công ty TNHH Foodtec – tiền
than của Công ty liên doanh công nghiệp Masan (trực thuộc tập đoàn Quốc tế
Masan). Lúc này, công ty cũng mới thành lập được một năm nên vừa phải xây dựng
nhà máy, chúng tôi vừa phải đào tạo nhân viên. Bản than tôi cũng vừa làm quản
lý, vừa cắp sách đi học ngành quản trị kinh doanh trường Đại học Kinh tế
TP.HCM. Việc mạnh dạn ứng dụng những kiến thức học được từ nhà trường vào thực
tế công ty đã giúp tôi từng bước hoàn thành nhiệm vụ. Để làm tốt công việc được
giao, một nhân viên bình thường cũng phải chịu nhiều áp lực, huống hồ là “sếp”.
Để tránh stress, tôi tập thói quen ngắt mạch suy nghĩ cũ trước khi bước sang
một công việc mới. Đã về nhà là tôi không nói chuyện công ty. Với tôi, giải
quyết vấn đề nhanh gọn, tập trung vào những điểm then chốt, giao việc, ủy quyền
cho nhân viên cũng là cách giảm tải số lượng công việc và áp lực hiệu quả.
· Là một thương
hiệu mới, nhưng mì ăn liền và hạt nêm Chinsu đã có chổ đứng nhất định trên thị
trường. Theo anh, có được thành công này là do đâu?
Do tinh thần hợp tác
cùng phát triển, cố gắng dung hòa giữa lợi ích doanh nghiệp và đối tác, giữa
công ty và người lao động, khát vọng chiến thắng cộng với tinh thần dân tộc.
Trước đây, sản phẩm của chúng tôi chủ yếu cung cấp cho thị trường xuất khẩu
(Liên bang Nga và các nước đông Âu), nhưng từ cuối 2002, đầu 2003 đã bắt đầu
bán ra thị trường nội địa. Chúng tôi học hỏi, tham khảo và cập nhật các mô
hình, cách làm, cách suy nghĩ của các công ty thành công, cả những công ty nước
ngoài, nhưng không “ sao y bản chính”
· Thuộc thế hệ
doanh nhân được đào tạo bài bản, anh quan niệm như thế nào về đạo đức kinh
doanh? Về trách nhiệm công dân của một doanh nhân?
Sống ở nước ngoài nhiều
năm, tôi hiểu và nhận thức rất rõ nỗi buồn của người dân nước nghèo, kinh tế
chậm phát triển. Nhưng cũng chính nỗi buồn đó kết hợp với lòng tự hào dân tộc
đã chuyển hóa thành khát vọng muốn vươn lên trên, muốn làm một điều gì đó cho
bản than, gia đình và đất nước. Trong sự cạnh tranh như hiện nay, kinh doanh đã
thực sự là cuộc chơi của trí tuệ và lòng quả cảm. Tôi nghĩ, càng ngày sẽ càng
ít dần đi kiểu kinh doanh chụp giật, lừa lọc. Đạo đức kinh doanh là điều không
thể thiếu với mỗi doanh nhân. Anh có thể thất hứa, nhưng sau đó đừng hy vọng
người ta tin anh nữa. Mà đã không tin thì làm sao hợp tác? Khi chọn nghiệp kinh
doanh, là khi mỗi doanh nhân đã góp phần tạo ra của cải vật chất cho xã hội,
tạo công ăn việc làm cho nhân dân. Và đây cũng là cách để chúng tôi thể hiện
trách nhiệm công dân của mình thiết thực nhất.
· Anh có thể
nói gì về điểm mạnh và điểm yếu của các doanh nhân Việt Nam hiện nay? Và theo
anh, điều gì cần phát huy, điều gì cần thay đổi?
Điểm mạnh nổi bật của
các doanh nhân Việt Nam, theo tôi, chính là khả năng nhạy bén trong kinh doanh.
Họ rất giỏi khi điều hành một công ty ở quy mô vừa (khi mà sự linh động và nhạy
bén của cá nhân người lãnh đạo luôn cho hiệu quả tối đa). Còn điểm yếu lớn
nhất, đó chính là kỹ năng quản trị, là khả năng liên kết, tập hợp người tài.
Khi công ty ở quy mô nhỏ, các vấn đề nằm trong tầm kiểm soát của một mình giám
đốc, nhưng theo thời gian, quy mô công ty sẽ phát triển lên. Khi ấy, yêu cầu
chuyên sâu, chuyên nghiệp trong từng lĩnh vực cần thiết hơn bao giờ hết. Để gia
tăng tính cạnh tranh trong thời kỳ hội nhập, chúng ta cần khắc phục nhanh những
điểm yếu này. Theo tôi được biết, hiện tại cũng đã có một số công ty đang từng
bước thay đổi, mở rộng cánh cửa, chia sẽ quyền điều hành, quyền sở hữu để thu
hút người tài và bước đầu đã thành công.
· Thế còn với
riêng công ty anh thì sao? Bí quyết “ điều binh” của anh là gì?
Chúng tôi luôn đánh giá
cao những người có khả năng tư duy sáng tạo, không theo lối mòn, đam mê trung
thực, chính trực. Là một tổng giám đốc, tôi phải đối diện với những vấn đề cần
giải quyết. Nếu dung từ “bí quyết” thì cách quản lý nhân sự của tôi là tìm đúng
người, giao đúng việc. Chỉ có như vậy mới phát huy hết điểm mạnh của nhân viên
và khích lệ khả năng sáng tạo của họ.
· Mười một năm
ở Nga, điều gì đọng lại trong anh nhiều nhất? Anh học được điều gì ở “tính cách
Nga”?
Tôi nhớ nhất là những
người thầy Nga, đặc biệt là thầy hướng dẫn luận án tốt nghiệp. Khi tôi vừa bảo
vệ xong luận án, thầy bắt tay tôi và nói rằng “từ nay chúng ta đã là đồng
nghiệp”. Thầy luôn coi trọng ý kiến riêng của chúng tôi, không bao giờ áp đặt,
luôn khuyến khích chúng tôi sáng tạo. Thầy cũng dạy tôi muốn giải quyết vấn đề
một cách rốt ráo phải có cái nhìn toàn cục. Tôi còn nhớ như in câu chuyện về
một người bạn học ngành nhà máy điện nguyên tử. Cậu ấy rất thông minh, nhưng
chỉ tội lười, hay trốn làm thí nghiệm để ở nhà ngủ. Kết quả là không đủ điều
kiện để thi, dù đã học đến năm thứ tư. Sự nghiêm khắc của thầy dạy bộ môn đã
cho tôi một bài học: Trong mỗi công việc đều đòi hỏi tính kỷ luật. Sau này, khi
đã là doanh nhân tôi càng thấm thía bài học này.
· Có lần nghe
anh nói, anh vốn xuất thân từ dân kỹ thuật, tình cờ đi làm kinh doanh, nhưng
giờ đây dường như khát vọng làm giàu đang là khát vọng lớn nhất của anh?
Khởi đầu là như vậy,
nhưng càng gắn bó, tôi càng thấy mình “có duyên” với nghề quản trị . Ở đó tôi
vừa tìm thấy sự logic của toán học, vừa tìm thấy sự uyển chuyển, sáng tạo của
nghệ thuật ứng xử. Ai đó đã từng nói rằng đời người đàn ông có 3 điều sung
sướng nhất. Đó là được làm công việc mình thích, kiếm được tiền từ công việc đó
và lấy được người mình yêu. Tôi muốn làm giàu và mong muốn sẽ làm giàu bằng
chính nghề quản trị.
· Không chỉ
tích cực tham gia sinh hoạt ở Hội Doanh nghiệp trẻ TP.HCM, câu lạc bộ 2030…anh
còn tham gia viết báo, nhất là trên những diễn đàn dành riêng cho những người quản lý. Anh đã tìm được gì từ
những công việc phi…kinh doanh đó?
Những mối quan hệ thân
thiết, những lời khuyên, lời góp ý chân tình khi tôi gặp khó khăn. Tôi quan
niệm người lãnh đạo không chỉ là người biết việc, hiểu việc mà còn phải nói
được, viết được. Tôi còn nhớ một câu chuyện ngụ ngôn, đại ý thế này: nếu tôi có
một quả táo, anh có một quả táo, nếu chúng ta trao đổi cho nhau thì anh và tôi
cũng vẫn chỉ sở hữu một quả táo. Nhưng nếu anh có một ý tưởng, tôi có một ý
tưởng và hai chúng ta trao đổi cho nhau thì mỗi người sẽ có hai ý tưởng. Kiến
thức là một thứ “ tài sản” rất đặc biệt, khi chia sẻ, nó không hề mất đi mà còn
được nhân lên nhiều lần.
Xin cảm ơn anh!
Bài và ảnh: Kim Dung
“
Khi chọn nghiệp kinh doanh, là khi mỗi doanh nhân đã góp phần tạo ra của cải
vật chất cho xã hội, tạo công ăn việc làm cho nhân dân. Và đây cũng là cách để
chúng tôi thể hiện trách nhiệm công dân của mình thiết thực nhất.”